B hücreleri de T hücreler gibi HEV’lerden lenf düğümüne kandan girer. HEV’den giren B lenfositler foliküllere gitmeden önce T hücre bölgesine uğrar. B hücre folikülleri T hücre alanına komşudur. B hücre foliküllerini oluşmasını sağlayan, bu bölgedeki yapısal hücrelerin salgıladıkları bazı spesifik kemokinlerdir. Bu kemokinler sayesinde B hücreleri, B hücre foliküllerinde toplanır. B hücre foliküllerinde ayrıca foliküler dendritik hücre ağı vardır. Foliküler dendritik hücre ağında, opsonize edilen antijenlerin sunulmasını sağlayan yüksek seviyede kompleman ve Fc reseptörleri yer alır. B hücre folikülüne gelen B hücreler 24 saat süreyle burada antijen beklerler, herhangi bir antijenle karşılaşma gerçekleşmediği taktirde kan dolaşımına tekrar giderek diğer lenf yapılarını gezmeye devam ederler (Keith ve ark., 2012). Naive B hücresi bu arada kendisiyle uyumlu bir T bağımlı antijenle karşılaşırsa, antijeni T hücrelerine sunmak üzere T hücre alanıyla B hücre folikülü arasında yer alan sınıra göç etmeye başlar. Başarılı olduğu taktirde T hücreleri germinal merkez B hücreleri veya ekstrafoliküler plazma hücrelerinin farklılaşması için gerekli olan ikinci sinyal sağlanmış olur.
B lenfositlerin folikülerde yoğunlaşması korteksin dış tarafından görülen belirgin bir özelliktir. Lenf düğümünde antijen yoksa ve uyarılmamışsa foliküler dendritik hücrelerinin arasında dinlenen küçük B lenfositleri vardır. Uyarılmamış bir lenf düğümünde, B hücreleri primer foliküler adı verilen spesifik hücre kümeleri olarak yer alırlar. Antijen ile uyarıldığında sekonder foliküle dönüşürler. Sekonder folikül, yüzeyinde IgM ve IgD bulunduran küçük B lenfositlerinin germinal merkezinin etrafında yer almasıdır. Germinal merkezinde ise büyük B blastları (genellikle çoğalan), az miktarda T hücreleri, makrofajlar ve foliküler dendritik hücreler (FDC) vardır. FDC, BAFF (B cell activiting factor) adı verilen ve TNF’ye benzer bir sitokin salgıladığında germinal merkezdeki B hücrelerinin apopitozu engellenir. Sekonder antikor cevabında, germinal merkez çok büyür çünkü burada hafıza B hücreleri oluşurken aynı zamanda B hücre matürasyonu gerçekleşmektedir.
T hücrelerinden de bir uyarı alındıktan sonra, pre germinal merkez B hücreleri, B hücre folikülünün merkezine göç ederek hızla prolifere olur ve germinal merkez adı verilen yapıyı oluşturur. Germinal merkezi oluşturan yapının ve germinal merkez B hücrelerinin korunması germinal merkezdeki foliküler dendritik hücrelerin varlığına ve matürasyonuna bağlıdır. Foliküler dendritik hücrelerin yok olmasıdan 6-8 gün sonragerminal merkezin ve burada yer alan germinal merkez B hücrelerinin yok edilmesine neden olur.
Germinal merkezde, B hücreleri immünglobülin izotip “class switch recombination ve somatik hipermutasyon işlemine devam ederek antijene afinitelerini arttırır. Antijene afinitesi yüksek olan B hücrelerinin seleksiyonu için germinal merkezdeki foliküler dendritik hücreler ve T foliküler helper hücre adı verilen özelleşmiş bir T hücre alt grubu gereklidir. Bütün bunların sonunda, germinal merkezde, uzun ömürlü koruyucu humoral bağışılıkta rol oynayan yüksek afinitede antikor salgılayan plazma ve hafıza B hücreleri üretilmiş olur.
Keith M. Hamel, Vladimir M. Liarski and Marcus R. Clark (2012) Germinal Center B-cells, Autoimmunity, 45:5, 333-347, DOI: 10.3109/08916934.2012.665524