Natural Killer T hücreleri

NKT hücreler aynı zamanda "CD1d restricted natural killer T cells" olarak da bilinmektedir. NKT ismi, bu hücrelerin NK hücrelerinin markerlarını eksprese etmesi nedeniyle verilmiştir fakat günümüzde CD1d ile sunulan lipid antijenleri tanıyan hücreler olarak bilinmektedirler. Kısaca, NKT hücreler, lipid bazlı antijenleri β2M-ilişkili MHC I benzeri molekül CD1 ile sunulduğunda tanır.

İki tip NKT vardır

  1. Tip I; invariant NKT (iNKT) hücre olarak da bilinmektedir. iNKT hücreleri invariant TCRα zinciri eksprese eder. iNKT'ler farlere göre insanda daha az bulunur, kandaki T hücrelerinin %0,1 kadarını oluşturmaktadır. Antijenle karşılaştıktan dakika - saat sonra birçok sitokini hızla salgılamaktadır. Ayrıca iNKT doğal adjuvandır; dendritik hücrelerin CD80 ve CD86 kositimülatör moleküllerini ekspresyonunu arttırmak için CD154 (CD40 ligandı) ve IL-12 upregülasyonu sağlar. Bu özellik sayesinde klasik MHC'lerin T hücrelerine antijen sunma işlevi gelişir, NK hücrelerinin aktivasyonu sağlanır ve B hücre yanıtı artar. Kısacası, iNKT bir taraftan doğal ve kazanılmış bağışılığın gelişmesini teşvik ederken diğer taraftan enfeksiyon ve kansere karşı koruma sağlar. iNKT hücre yanıtı bazen otoimmünite ve graf rejeksiyonu gibi durumlarda bağışıklığı baskılar. Bu özellikler iNKT'nin yararını göstermektedir. Ancak iNKT'nin zararlı olduğu durumlar da vardır; örneğin akciğer dokusunda aktive oldukları zaman hava yolu hiper aktivitesine yol açarlar veya fare modellerinde aterosklerozu arttırdıkları gözlenmiştir.
  2. Tip II; bu grupta yer alan NKT'ler de CD1d ile sunulan lipidleri tanır fakat diverse NKT hücreler olarak bilinirler çünkü lipid olmayan bazı antijenleri de tanımaktadırlar. İnsanda tip II NKT sayısı tip I NKT'den (iNKT) fazla gibi görünmektedir.