Dendritik hücreler tarafından gerçekleştirilen T hücre töleransı

T hücrelerinin, cDC tarafından etkili bir şekilde aktive edilme kriterleri (3 sinyal gerekir)

  1. TCR'nin, dendritik hücrenin yüzeyindeki MHC-peptid kompleksine bağlanması
  2. cDC ve T hücrelerinin kostimülatör moleküllerinin etileşime girmesi
  3. lokal çevreden ek sinyal gelmesi

Enflamasyon sırasında drene olunan lenf düğümünün T hücre bölgesinde çok sayıda olgun cDC birikir. Olgun cDC'ler yüksek seviyede antijen/MHC kompleksi sunduğundan, bu TCR'nin uzun süre güçlü bir şekilde uyarılmasına neden olur ve T hücresinin ana sinyalini oluşturur. TCR aracılığıyla başlatılan sinyalin arttırılması için aynı anda, cDC'de yüksek seviyede kostimülatör ve adezyon molekülleri eksprese edilir. Bu sayede cDC ile T hücresi arasında var olan adezyon artarken aynı zamanda etkileşimin gücü ve süresi de arttırılmış olur.

Tolerojenik dendritik hücre (tolDC)

DC, antijeni yuttuktan sonra çevreden enflamatuvar sinyali alamaz ise immatür kalır, MHC ve CD80 ve CD86 gibi kostimülatör moleküllerin ekspresyonu düşük seviyede kalır (tolerojenik durumda dendritik hücre, tolDC). T hücrelerine antijen sunumu yapılırken, aynı zamanda yeterli derecede CD80/CD86 ile T hücresindeki CD28 molekülü uyarılmaz ise anerji-ilişkili genler (nuclear factor of activated T cells-NFAT kontrolünde) aktive olur ve T hücre anerjisi indüklenir.

tolDC immün töleransın idame ettirilmesine, çeşitli mekanizmalarla çok önemli katkı sağlar.

  1. Efektör T hücre anerjisini başlatır ve otoreaktif T hücreleri elimine edilir
  2. Doğal olarak oluşan Treg'lerin oluşmasına ve idame ettirilmesine katkı sağlar
  3. IL-10 üreten Th1 ve Th3 regülatör hücrelerinin oluşmasına katkı sağlar
  4. Farklılaşmış Th1 hücrelerinin Th2 hücrelerine dönüşmesine izin verir
  5. Üretilen yüksek seviyedeki IL-10, Treg. ve Th2 hücrelerini arttırırken, dendritik hücrelerin olgunlaşmasını inhibe eder.

Regülatör dendritik hücre çeşitli immün modülatör molekül ve immünsüpresif molekül eksprese ederek pro-enflamatuvar immün yanıtı inhibe ederken immün töleransı arttırır. T hücre anerjisine katkıda bulunanan moleküller

  1. PD-L
  2. ICOS-L
  3. thrombospondin
  4. prostaglandilinler
  5. adenozin

Bazı mekanizmalar T hücrelerinde kolonal delesyona neden olur;

  1. DC'deki FasL ve T hücresindeki Fas molekülünün etkileşime girmesi
  2. T hücresinde bulunan TIM3'e bağlanan GAL-3 ekspresyonu
  3. IDO üretilmesi triptofan depolarını boşaltır.

TolDC, Treg ve B regülatör hücreleri PD-L molekülü, Ig-benzeri inhibtör reseptörü IL-T3 ve IL-T4, insan lkosit antijeni G (HLA-G) anti-enflamatuvar sitokinlerden IL-10, TGF-β, IL-27 ve IL-35, retinoik asid, hem-oksijenaz ve IDO gibi moleküller üreterek uyarır.

Kaynaklar

Fucikova J, Palova-Jelinkova L, Bartunkova J, Spisek R. Induction of Tolerance and Immunity by Dendritic Cells: Mechanisms and Clinical Applications. Front Immunol. 2019;10:2393.