Kemokinler 8-12 kDa ağırlığında salgılanan proteinlerdir, hücre göçü (kemotaksis), adezyon, hücreye pozisyon verme ve hücre-hücre etkileşimi gibi olaylarda rol oynar. Kemokinler, Gαi-protein-coupled seven-transmembrane-spanning receptors (GPCR) adı verilen kemokin reseptörlerine bağlanır. Kemokin sisteminde yaklaşık 50 kemokin ligandı, 20 sinyal sağlayan GPCR reseptörü yer alır. Aynı zamanda kemokinler gelişme, homeostaz, enflamasyon, enfeksiyon ve tümörogenezisinde içinde bulunduğu patolojik süreçlerde rol oyanar.
Tümör gelişimi (tümörogenez) kanser hücreleri, dokunun kendi hücreleri ve çok çeşitli kemokin ligandı salgılayan ve kemokin reseptörü eksprese eden immün sistem hücreleri tarafından şekillenmektedir. Tümör gelişiminde kemokin-kemokin reseptör ağı önemlidir çünkü kemokin ve kemokin reseptörleri tümör mikro ortamındaki immün hücrelerin aktivasyonunu, hareketini, fenotipini ve fonksinyonunu düzenler. Örneğin tümörle ilişkili antijenle karşılaşan konvansiyonel dendritik hücrelerde en yakın lenf düğümüne göç etmek için CCR7 reseptörlerinde artış meydana gelir. CCR7 eksikliğinde, dendritik hücrelerde anti-tümör yanıt azalır ve tümör aşırı büyür.
Kemokin-kemokin reseptör ağı tümör mikroçevrenin oluşmasında orkestrasyon rolü oynar. İmmün ve non-immün hücreler tarafından eksprese edilen kemokin reseptörleri ile salgılanan kemokinler aracılığıyla bir mekanizma çalışmaktadır. Bu mekanizmanın düzenlenmesine rol oynayan bazı enzimler vardır.
Tümör mikroçevrede CCL2 ve CCL7 bol miktarda eksprese ediir. Bu iki kemokin, CCR2 adı verilen kemokin reseptörünün ligandlarıdır. CCR2'nin, CCL2 ve CCL7 aracılığıyla uyarılması mononükleer fagositoz hücrelerinin tümörde birikmesini neden olur. Tümörle ilişkili makrofajlar (TAM), çoğu kanserin tümör mikroçevresinde kötü prognozu belirten baskın hücre grubunu oluşturur; bu makrofajlar tümör hücre trofik desteği, metastazın desteklenmesi ve tedaviye direnç gibi tümörü destekleyic özellik yanında T hücrelerinin aktivasyonu ile anti-tümör aktivitesi, tümör hücrelerinin temizlenmesi ve doku tamiri gibi çok çeşitli fonksiyona sahiptir.
Ozga AJ, Chow MT, Luster AD. Chemokines and the immune response to cancer. Immunity. 2021 May 11;54(5):859-874. doi: 10.1016/j.immuni.2021.01.012. Epub 2021 Apr 10. PMID: 33838745; PMCID: PMC8434759.
Boissonnas, A., Combadière, C. Modulating the tumor-associated macrophage landscape. Nat Immunol 23, 481–482 (2022). https://doi.org/10.1038/s41590-022-01159-5
Ozga AJ, Chow MT, Luster AD. Chemokines and the immune response to cancer. Immunity. 2021 May 11;54(5):859-874. doi: 10.1016/j.immuni.2021.01.012. Epub 2021 Apr 10. PMID: 33838745; PMCID: PMC8434759.