SARS CoV - 2 enfeksiyonuna karşı geliştirilen aşı çeşitleri


Son yirmi yıl içinde dünyada sarı huma, deng ateşi, Ebola, Zika, SARS, Orta Doğu solunum sendromu ve devam eden SARS-CoV-2 pandemisi gibi çeşitli virüs salgınları meydana geldi. SARS-CoV-2 pandemisi bir enfeksiyon hastalığının insanlığa önemli derecede etkide bulunabileceğini hatırlattı. SARS-CoV-2 salgınına karşı 12 aydan kısa bir sürede çeşitli aşılar geliştirildi. Şubat 2022 itibariyle 10 adet COVID-19 aşısına Dünya Sağlık Örgütü tarafından acil kullanım izni verildi. İzin alan aşılar dört aşı platformunda geliştirildi.

  1. mRNA aşıları
  2. Her iki aşı da kapsül şeklindeki lipid nano partiküllerinin içerisine yerleştirilmiş tam bir SARS-CoV-2 spike (S) proteini kodlayan mRNA'dan oluşmaktadır.

  3. Adenovirüsün vektör olarak kullanıldığı aşılar
  4. Her iki aşı da tam bir SARS-CoV-2 spike (S) protein antijeni ileten farklı bir adenoviral vektör (replikasyon inkompetent) kullanmaktadır.

  5. İnaktive virüs aşısı
  6. Her iki aşı da, Vero E6 hücrelerinde üretilen ve β-propiolactone ile inaktive edilmiş virüsleri kullanmaktadır. Adjuvan olarak "alum" tercih edilmektedir.

  7. Protein subünit temelinde üretilen aşılar

Kaynaklar

Tomalka, J.A., Suthar, M.S., Deeks, S.G. et al. Fighting the SARS-CoV-2 pandemic requires a global approach to understanding the heterogeneity of vaccine responses. Nat Immunol 23, 360–370 (2022). https://doi.org/10.1038/s41590-022-01130-4